رابطه تعهد اجتماعی و ترک موفق اختلال مصرف مواد مخدر و روان‌گردان‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی بررسی مسائل اجتماعی ایران؛ دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

مقدّمه و هدف: اختلال مصرف مواد یک الگوی آسیب‌شناختی است که با نقص کنترل، افت کارکرد اجتماعی، مصرف پر خطر، و تداوم مصرف مشخص می‌گردد. پژوهش حاضر تلاش کرده است رابطه تعهد اجتماعی و ترک موفق اختلال مصرف مواد مخدر را در شهر اصفهان مورد بررسی قرار دهد.
 
روش‌ و داده‌ها: این پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای است که طی آن دو گروه؛ 1) معتادان با ترک موفق و 2) معتادان با ترک ناموفق، مورد مقایسه قرار گرفتند. در مجموع 444 نفر شامل 222 نفر با ترک موفق و 222 نفر با عود مجدد، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار تحقیق جهت سنجش تعهد اجتماعی، پرسشنامه محقق ساخته بود که با استفاده از تحلیل عاملی تعیین اعتبار و با استفاده از همسانی درونی به روش ضریب آلفای کرونباخ، تعیین پایایی گردید.
 
یافته‌ها: میانگین تعهد اجتماعی و ابعاد دوگانه آن، در گروه ترک موفق به‌طور معناداری بیشتر از گروه ترک ناموفق است. براساس نتایج رگرسیون لوجستیک، متغیر تعهد اجتماعی با مقادیر (Cox & Snell= 0.2; EXP(B) = 1.8; P £ 0.001; Wald=122.6; B=0.2)، عضویت در گروه ترک موفق را 1.8 برابر می‌کند و قادر است 0.6 تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کند. به این صورت که هرچه تعهد اجتماعی و مؤلفه‌های آن در پاسخگویان افزایش یابد، احتمال ترک موفق اختلال مصرف مواد افزایش می‌یابد.
 
بحث و نتیجه‌گیری: عوامل اجتماعی (تعهد اجتماعی و مولفه‌های آن تعهد فردی و تعهد جمعی) در درمان اختلال مصرف مواد مخدر مؤثرند و با توجه جدّی‌تر به آن‌ها می‌توان به تسکین یکی از معضلات اساسی جامعه، کمک کرد.
 
پیام اصلی: اگرچه، در ترک اختلال مصرف مواد مخدر به‌طور عمده بر رویکرد زیستی پزشکی تاکید می‌شود اما عوامل اجتماعی از جمله تعهد اجتماعی نیز می‌تواند نقش مهمی در ترک موفق اختلال مصرف مواد داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between Social Commitment and Successful Withdrawal of the Drug Abuse

نویسندگان [English]

  • Siroos Ahmadi 1
  • Mohammad Norian Najafabadi 2
1 Professor of Sociology, Yasouj University, Yasouj, Iran
2 PhD Candidate in Sociology, Yasouj University, Yasouj, Iran
چکیده [English]

Background and aim: Drug abuse is a pathological pattern in which is characterized by lack of control, loss of social function, high-risk use, and continued use. This research has attempted to examine the relationship between social commitment and successful withdrawal of the drug abuse in Isfahan.
 
Data and method: This research is a causal-comparative survey, during which two groups were compared; 1) drug addicts with successful withdrawal, and 2) drug addicts with unsuccessful withdrawal. A total of 444 people including 222 with the successful withdrawal, and 222 with unsuccessful withdrawal were selected using a random systematic sampling method. The research instrument for measuring social commitment was a researcher-made questionnaire whose validity was determined using factor analysis and its reliability was measured by means of the internal consistency through Cronbach's Alpha coefficient.
 
Findings: The results showed that the mean social commitment and its three dimensions are significantly higher in the group with successful withdrawal than the unsuccessful group. Based on the logistic regression analysis, social commitment variable with the values (B=0.212, Wald=122.1, Sig=0.000, EXP (B=1.8), Cox & Snell=0.461), increases the probability of membership in group with successful withdrawal by 1.9 times and explains 0.615 changes in the dependent variable. It means that the more social commitment and its components, the more rate of successful withdrawal from substance use disorder.
 
Conclusion and Discussion: The research concludes that, social factors (social commitment and its components; individual and collective commitment) are also effective in the treatment of substance use disorder and by paying more attention to them, one of the basic problems of the society can be alleviated.
 
Key Message: Although, in withdrawal of the drug abuse, the biomedical approach is mainly emphasized, but social factors, including social commitment, can also play a very important role in successfully withdrawal of the drug abuse. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drug abuse
  • Successful drug withdrawal
  • Unsuccessful drug withdrawal
  • Social commitment
  • Isfahan

مراجع

ابراهیمبای‌سلامی، غلام‌حیدر و غفاری‌زاده، محمد (1388). «رابطه تعهد و کنترل اجتماعی با اعتیاد»، رفاه اجتماعی، 10(34): 186-173. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-1843-fa.html
احمدی، حبیب و غلامی آبیز، محسن (1382). «بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر اعتیاد: مطالعه موردی معتادان اردوگاه پیربنان شهر شیراز»، اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 2 (5): 105-85. http://etiadpajohi.ir/article-1-467-fa.html
چلبی، مسعود (1390). جامعه‌شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران، نشر نی.
دلاور، علی (1393). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، روان.
رابرتسون، یان (1374). درآمدی بر جامعه، (ترجمة حسن بهروان). تهران: انتشارات آستان قدس رضوی.
سرمد، زهره؛ حجازی، الهه و بازرگان، عباس (1384). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگاه.
صرامی، حمیدرضا؛ قربانی، مجید و تقوی، منصور (1392). «بررسی دو دهه تحقیقات شیوع‌شناسی مصرف مواد در بین دانشجویان دانشگاه‌های ایران»، اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 7(27): 36-9. http://etiadpajohi.ir/article-1-156-fa.html
عمرانی، سیدامیر؛ شیخی، سمیرا، خالدی، آسیه و صفری، سپیده (1400). «ارتباط سواد سلامت و تعهد اجتماعی با خودمراقبتی بهداشتی در دورة پاندمی بیماری کووید-19»، رفاه اجتماعی، 21(82): 188-161. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3883-fa.html
عیدی، مجید؛ نامداری، مهرداد؛ دهقانی زاده، زهرا و صیادی، صوفیا (1396). «مطالعه‌ای با عنوان بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر ماندگاری در درمان اعتیاد»، مشارکت و توسعه اجتماعی، 2(4): 154-139 http://jpsd.hormozgan.ac.ir/article-1-86-fa.html
مدنی قهفرخی‌، سعید (1399). جامعه‌شناسی اعتیاد از افیون تا کریستال، تهران: نشر پارسه.
مبارکی، محمد؛ افشانی، سیدعلیرضا و علیوند، سهیلا کرد (1397).«تحلیل رابطة بین تعهد اجتماعی و بزهکاری: مطالعة مقایسه‌ای میان دانش‌آموزان مقطع متوسطة شهرهای خرم‌آباد و یزد»، مطالعات اجتماعی ایران، 10(2): 135-111. http://www.jss-isa.ir/article_34139.html
محسنی‌تبریزی، علیرضا؛ جزایری، علیرضا و بابایی، نعمت‌الله (1389). «فراتحلیل مطالعات مربوط به سوءمصرف مواد با رویکرد روانی-اجتماعی طی یک دهه و نیم گذشته (1384-1370)» ، بررسی مسائل اجتماعی ایران، (1): 200-175. https://ijsp.ut.ac.ir/article_20743.html
معیدفر، سعید و زمانی‌سبزی، شهرام (1393). «عوامل اجتماعی مؤثر بر تداوم عدم سوءمصرف مواد مخدر بین جوانان معتاد به مواد مخدر صنعتی و سنتی»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، 5(1): 190-167.  https://doi.org/10.22059/ijsp.2014.53758
نظم‌فر، حسین؛ عشقی چهاربرج، علی و علوی، سعیده (1397).«ارزیابی و تحلیل فضایی جرائم مرتبط با مواد مخدر در استان‌های ایران»، اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 12(45): 30-11. http://etiadpajohi.ir/article-1-1582-fa.html
نقدی دورباطی، مهدی (1395). «تحلیل تجربی اخلاق عملی با تاکید بر تعهد تعمیم یافته به مثابه وجه عملی اخلاق اجتماعی»، تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، 4(71): 35-1. https://jsoa.sbu.ac.ir/article_99261.html
نورمحمدی، عبدالرضا (1395). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر ماندگاری درمان بهبود یافتگان از اعتیاد، طرح پژوهشی ستاد مبارزه با مواد مخدر.
Agha, S., Zia, H. & Irfan, S. (2008). "Psychological problems and family functioning as risk factors in addiction". Journal of Ayub Medical College Abbottabad, 20(3), 88-91. https://www.ayubmed.edu.pk/JAMC/PAST/20-3/Sajida.pdf
Cohen, A. (2003). Multiple Commitments in the Workplace: An Integrative Approach, New York: Psychology Press.
Dekkers, A., De Ruysscher, C. & Vanderplasschen, W. (2021). "Perspectives on addiction recovery: focus groups with individuals in recovery and family members". Addiction Research & Theory, 28(6), 526-536. https://doi.org/10.1080/16066359.2020.1714037
Ferguson, K. M., Bender, K., Thompson, S. J., Maccio, E. M., Xie, B. & Pollio, D. (2011). "Social control correlates of arrest behavior among homeless youth in five US cities". Violence and Victims, 26(5), 648-668. https://doi.org/10.1891/0886-6708.26.5.648
Ford, M. E. (1982). "Social cognition and social competence in adolescence". Developmental Psychology, 18(3), 323-336. https://doi.org/10.1037/0012-1649.18.3.323
Franzese, R. J. (2015). The Sociology of Deviance: Differences, Tradition, and Stigma. New York: Cengage.
Hirschi, T. (2017). Causes of Delinquency, London: Routledge.
Johnson, M. P. (1991). Commitment to personal relationships. In W. H. Jones, & D. W. Pelman (Eds.), Advance in Personal Relationships (pp. 117-143). London: Jessika Kingsley.
Kolodny, A., Courtwright, D. T., Hwang, C. S., Kreiner, P., Eadie, J. L., Clark, T. W. & Alexander, G. C. (2015). "The prescription opioid and heroin crisis: a public health approach to an epidemic of addiction". Annual Review of Public Health, 36(12), 559-574. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-031914-122957
Koob, G. F., & Volkow, N. D. (2016). "Neurobiology of addiction: a neurocircuitry analysis: The Lancet Psychiatry, 3(8), 760-773. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(16)00104-8
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). "Determining sample size for research activities". Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Krowka, J. A. (2021). "The lived experience of recovery from heroin addiction, Doctoral dissertation", The University of Akron.
Le Moal, M. & Koob, G. F. (2007). "Drug addiction: pathways to the disease and pathophysiological perspectives". European Neuropsychopharmacology, 17(6-7), 377-393. https://doi.org/10.1016/j.euroneuro.2006.10.006
Lin, W. H., & Dembo, R. (2008). "An integrated model of juvenile drug use: A cross-demographic groups study". Western Criminology Review, 9(2), 3348. http://www.westerncriminology.org/documents/WCR/v09n2/lin.pdf
Martinelli, T. F., Nagelhout, G. E., Bellaert, L., Best, D., Vanderplasschen, W. & van de Mheen, D. (2020). "Comparing three stages of addiction recovery: Long-term recovery and its relation to housing problems, crime, occupation situation, and substance use". Drugs: Education, Prevention and Policy, 27(5), 387-396. https://doi.org/10.1080/09687637.2020.1779182
Mathers, C. D., Bernard, C., Iburg, K. M., Inoue, M., Ma Fat, D., Shibuya, K., ... & Xu, H. (2003). "Global burden of disease in 2002: data sources, methods and results". Global Programme on Evidence for Health Policy Discussion Paper No. 54.
McGunnigle, P. J., & Jameson, S. M. (2000). "HRM in UK hotels: a focus on commitment". Employee Relations, 5(8), 116-109. https://doi.org/10.1108/01425450010340380
Oudejans, S., De Weert-van, O., Spits, M., Wildt, W., Merkx, M., Dekker, J., Visch, I. & Goudriaan, A. (2019). "A Self-Reported Version of the Measurements in the Addictions for Triage and Evaluation-Q: Concurrent Validity with the MATE 2.1". European Addiction Research, 26(1), 20-27. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2010.07.013
Özbay, Ö. & Özcan, Y. Z. (2006). "A test of Hirschi’s social bonding theory: Juvenile delinquency in the high schools of Ankara, Turkey." International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 50(6), 711-726. https://doi.org/10.1177/0306624X05283525
Rettie, H. C., Hogan, L. & Cox, M. (2019)."Personal experiences of individuals who are recovering from a drug or alcohol dependency and are involved in social-based recovery groups". Drugs: Education, Prevention and Policy, 27(2), 95-104. https://doi.org/10.1080/09687637.2019.1597337
Sanders, E. (2007). Understanding addiction and its hidden costs. https://www.prweb.com/releases/2007/09/prweb551324.htm
Schwartz, M.S. (2016). "Ethical decisionmaking theory: An integrated approach". Research on Professional Journal of Business Ethics, 4(13), 755-776. https://doi.org/10.1007/s10551-015-2886-8
Schaler J., A. (1997). "Addiction Beliefs of Treatment Michael Vick Providers: Factors Explaining Variance". Addiction Research & Theory. 4(4): 367–384. https://doi.org/10.3109/16066359709002970
Wentzel, K. R. (1991). "Social competence at school: Relation between social responsibility and academic achievement". Review of Educational Research, 61(1), 1-24. https://doi.org/10.15288/jsad.2022.83.613
Witkiewitz, K., & Marllat, G., & Walker, D. (2005). "Mindfulness- based relapse prevention for alcohol and substance use disorder". Journal of Cognitive Psychotherapy, 1(3), 211-228. https://doi.org/10.1891/jcop.2005.19.3.211
UNODC (2020), World Drug Report 2020, United Nations Office on Drugs and Crime, https://wdr.unodc.org/wdr2020/en/maps-and-tables.html
Zeledon, I., West, A., Antony, V., Telles, V., Begay, C., Henderson, B., ... & Soto, C. (2020). "Statewide collaborative partnerships among American Indian and Alaska Native (AI/AN) communities in California to target the opioid epidemic: Preliminary results of the Tribal Medication Assisted Treatment (MAT) key informant needs assessment". Journal of Substance Abuse Treatment, 108(3), 9-19. https://doi.org/10.1016/j.jsat.2019.04.003
تداوم و تغییر اجتماعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 28 اسفند 1401

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار