مطالعه رابطة توسعة اقتصادی و دموکراسی‌ در سطح جهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22034/jscc.2023.20270.1080

چکیده

زمینه و هدف: به دلیل ماهیت بسیار پیچیده و در حال تغییر جوامع امروزی، دولت‌ها با مسائل بسیار پیچیده و متنوعی روبرو می‌شوند که به‌تنهایی قادر به رفع آنها نیستند و در این راستا نیازمند مشارکت عموم شهروندان خود هستند. وضعیت جوامع نیز نشان داده که شهروندان تنها زمانی حاضر به همکاری با دولت‌های خود می‌شوند که آن دولت را برآمده از خود و دموکراتیک بدانند. هدف اصلی این مقاله، مطالعه سلسله‌مراتبی رابطة بین توسعة اقتصادی و دموکراسی در سطح جهان است.
 
روش و داده‌ها: در این مقاله با استفاده از تحلیل ثانویه داده‌های حاصل از موج هفتم پروژة بررسی ارزش‌های جهانی (WVS) که در سال 2021 انجام شده، تأثیر توسعة اقتصادی بر دموکراسی در بین 48 کشور و با تعداد نمونه 69578 نفر مورد مطالعه قرار گرفت. از تحلیل واریانس یک‌طرفه و ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات و رگرسیون سلسله‌مراتبی برای سنجش مدل تحقیق استفاده شد.
 
یافته‌ها: براساس یافته‌ها، بین متغیرهای توسعة اقتصادی با طبقة اجتماعی رابطه مثبت و معنی­‌داری وجود دارد. همچنین بین طبقة اجتماعی با  اعتماد و رضایت از زندگی رابطة مثبت و معنی­‌داری وجود دارد. اعتماد، استقلال فردی و رضایت از زندگی نیز با دموکراسی رابطة مثبت و معنی‌داری دارند. نتایج رگرسیون سلسله‌مراتبی نشان داد که متغیر وابستة دموکراسی مستقیماً تحت تأثیر متغیرهای اعتماد، استقلال فردی، رضایتمندی، طبقة اجتماعی و توسعة اقتصادی است و در مجموع این متغیرها توانسته‌اند 11 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهند.
 
بحث و نتیجه‌گیری: توسعة اقتصادی به‌عنوان متغیر اثرگذار بر دموکراسی، به تنهایی تعیین‌کنندة تحولات دموکراتیک جوامع نبوده، و به‌واسطة اثراتی که بر تغییرات فرهنگی جوامع دارد می‌تواند بر رشد دموکراسی اثرگذار باشد.
 
پیام اصلی:  رابطة بین توسعة اقتصادی و دموکراسی در جوامع جدید، رابطه­‌ای چندبعدی و پیچیده است. بالا بردن سطح توسعة اقتصادی و قرار دادن جامعه در جایگاه امن اقتصادی، بر بالا رفتن کیفیت زندگی شهروندان اثرگذار بوده و منجر به ارتقای فرهنگ مدنی در جامعه گردیده که همین تغییرات، منجر به ارتقای سطح دموکراسی در جامعه می‌­گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the Relationship between Economic Development and Democracy in the World

نویسنده [English]

  • Amene Abbasi
Assistant Professor of Sociology, Department of Social Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: This study aims to analyze the hierarchical relationship between economic development and democracy worldwide. Given the intricate and dynamic nature of modern societies, governments face an array of complex issues that demand collaborative resolution with their citizens.  Observations indicate that citizens are more inclined to collaborate with their governments when they perceive them as autonomous and democratic.
 
Methods and Data: This study employs secondary data analysis, utilizing data from the seventh wave of the World Values Survey (WVS) conducted in 2021. The study examines the influence of economic development on democracy across 48 countries, with a sample size of 69,578 respondents. To test the hypotheses, statistical techniques such as one-way analysis of variance and Pearson's correlation coefficient were applied, along with hierarchical regression for assessing the research model.
 
Findings: The study reveals a positive and significant correlation between economic development and socio-economic status. Furthermore, there is a positive and significant relationship between socio-economic status with social trust and life satisfaction. These factors—trust, autonomy, and satisfaction—are also strongly correlated with the democratic principles. Hierarchical regression analyses also indicate democracy is directly influenced by the social trust, autonomy, life satisfaction, socio-economic status and economic development, collectively accounting for an 11% variance in democracy.
 
Conclusion: Economic development influences democracy not just directly, but also indirectly by contributing to the cultural shifts within societies, which in turn can promote democratic progress.
 
Key Message: The relationship between economic development and democracy in modern societies is a multidimensional and complicate. Raising the level of economic development and achieving a stable economic position impacts the quality of life of its citizens and has led to the promotion of civil culture, which in turn leads to the improvement of the level of democracy within the society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic development
  • Democracy
  • Life satisfaction
  • Autonomy
  • Social trust
  • Socio-economic status

مراجع

اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین (1388). نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، (ترجمه یعقوب احمدی)، تهران: کویر.
بشیریان، معصومه؛ نیکوقدم، مسعود؛ خوشنودی، عبدالله (1400). بررسی اثر توسعة اقتصادی بر دموکراسی در چهارچوب نظریة نوسازی، بررسی مسائل اقتصاد ایران، 8(1): 58-31.  https://doi.org/10.30465/ce.2021.6690
بی‌زبان، علیرضا (1396). تحلیل تطبیقی موانع گذار به دموکراسی در خاورمیانه، فصلنامه علوم اجتماعی، 24(3): 297-249.
دلاپرتا، دوناتلا (1397). می‌توان دموکراسی را نجات داد؟ (ترجمه سعید کشاورزی و علی روحانی)، تهران: نشر ثالث.
سجادی، سیدهدایت (1389). اثرگذاری تکنولوژی بر دموکراسی: دموکراسی تکنولوژیکی، پژوهش سیاست نظری، 8،  49- 23. https://political.ihss.ac.ir/Article/139412021424171139
شادلو، فائزه؛ آخوندزاده، طاهره (1396). تأثیر توسعة اقتصادی، آموزش و برابری جنسیتی بر شاخص دموکراسی در کشورهای عضر اوپک، اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، پیاپی 17: 173-150. https://doi.org/10.22067/erd.v26i17.72872
شیری، حامد (1397). سیاست دموکراتیک و عوامل موثر بر آن (تحلیل ثانویه داده‌های جهانی با رویکرد تطبیقی میان‌کشوری)، مطالعات جامعه‌شناختی، 52، 85-61. https://doi.org/10.22059/jsr.2018.68230
صادقی، سیدکمال؛ پورعبادلهان کویچ، محسن؛ محمدزاده، پرویز؛ کریمی، زهرا؛علی‌مرادی افشار، پروین (1395). بررسی اثرات فضایی فاصله جغرافیایی و تجارت خارجی بر دموکراسی در کشورهای منتخب اسلامی: رویکرد اقتصادسنجی فضایی، نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 3(2)، 120-101. https://ensani.ir/fa/article/358330
طاهایی، سیدجواد (1386). تخیل عملیاتی: شرح و نقدی کوتاه بر نظریه حکمرانی جهانی دیوید هلد، راهبرد، 43: 482-467. https://dorl.net/dor/20.1001.1.10283102.1387.16.1.12.3
نش، کیت (1391). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر: جهانی‌شدن، سیاست و قدرت، (ترجمه محمدتقی دلفروز)، تهران: کویر.
هانتینگتون، ساموئل (1373). موج سوم دموکراسی در پایان سده بیستم، (ترجمه احمد شمسا)، تهران: علمی و فرهنگی.
 
Acemoglu, D., Johnson, S., Robinson, J. A., & Yared, P. (2008). Income and democracy. American Economic Review, 98(3), 808–842. https://doi.org/10.1257/aer.98.3.808
Balaev, M. (2014). Improving models of democracy: the example of lagged effects of economic development, education, and gender equality. Social Science Research, 46, 169–183. https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2014.03.004
Barro, R. J. (1999). Determinants of Democracy. Journal of Political Economy, 107(S6): S158-S183.
Boix, C., & Stokes, S. C. (2003). Endogenous democratization. World Politics, 55(4), 517–549. https://doi.org/10.1353/wp.2003.0019
Bunce, V. (2000b). Comparative democratization: Big and bounded generalizations. Comparative Political Studies, 33(6–7), 703–734. https://doi.org/10.1177/001041400003300602
Chisadza, C., & Bittencourt, M. (2019). Economic development and democracy: The modernization hypothesis in sub-Saharan Africa. The Social Science Journal, 56(2), 243–247. https://doi.org/10.1016/j.soscij.2018.10.007
Efeoğlu, R., & Azgün, S. (2021). Economic Development and Democracy in Emerging Economies. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 8(1), 197-214. https://doi.org/10.30798/makuiibf.797226
Geddes, B. (1999). What do we know about democratization after twenty years? Annual Review of Political Science, 2(1), 115–144. https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.2.1.115
Haerpfer, C., Inglehart, R., Moreno, A., Welzel, C., Kizilova, K., Diez-Medrano, J., Lagos, M., & Norris, P. (2022). World Values Survey: Round Seven -Country-Pooled Datafile Version 5.0 (B. Puranen, Ed.). JD Systems Institute & WVSA Secretariat.
Huntington, S. P. (1991). The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century. Norman: University of Oklahoma Press.
Huntington, S. P. (1997). After Twenty Years: The Future of the Third Wave. Journal of Democracy, 8(4), 3–12.
 Huntington, S. P. (2009). How countries democratize. Political Science Quarterly, 124(1), 31–69. https://doi.org/10.1002/j.1538-165x.2009.tb00641.x
Lipset, S. (1959). Some Social Requisities of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy. American Political Science Review, 53(1), 69–105. https://doi.org/10.2307/1951731  
 Moore, B. (1966). Social Origins of Dictatorship and Democracy: Lord and Peasant in the Making of the Modern World. Beacon Press.
 Potter, D., Goldblatt, D., Kiloh, M., & Lewis, P. (1997). Democratization. Cambridge: Polity.
Przeworski, A. (1991). Democracy and the Market: Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America. Cambridge University Press.
Przeworski, A., & Limongi, F. (1997). "Modernization: Theories and Fact". World Politics, 49(2): 155-183.
 Ramaswamy, S. & Cason, J.W. (2003). Development and Democracy: New Perspectives on an Old Debate. UPNE.
 Robinson, J. A. (2006). Economic development and democracy. Annual Review of Political Science, 9(1), 503–527. https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.9.092704.171256
تداوم و تغییر اجتماعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 اسفند 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار