رابطه سرمایه فرهنگی و شدّت تعارضات زناشویی و راهبردهای مواجهه در میان زوجین شهر شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، گروه علوم رفتاری جهاد دانشگاهی فارس، شیراز، ایران

2 کارشناس‌ارشد مدیریت، پژوهشگر جهاد دانشگاهی فارس، شیراز، ایران

چکیده

زمینه و هدف: هدف، بررسی رابطة شدّت تعارضات زناشویی و راهبردهای مقابله‌ای با سرمایه‌ فرهنگی زوجین است. با توجه به افزایش سرمایه‌فرهنگی در اختیار زنان در دهه‌های گذشته، تغییراتی نیز در روابط اجتماعی داخل و خارج خانواده رخ داده است. از آنجا که تعارضات زناشویی یکی از مهم‌ترین پیش‌آیندهای طلاق هستند، بررسی کمیت و نوع رابطه سرمایه‌فرهنگی در اختیار زوجین و تعارضات زناشویی می‌تواند در فهم تحولات خانواده بسیار راهگشا باشد.
 
روش و داده‌ها: چارچوب نظری، نظریه منابع هنجاری در روابط زوجین انتخاب شده است. روش تحقیق پیمایشی بود. جامعة آماری، زوجین ساکن شیراز در محدودة سنّی 64-15 سال بودند که حداقل یک سال از ازدواج‌شان گذشته باشد. 375 زوج که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند، پرسشنامه را تکمیل کردند. مقیاس سرمایه‌فرهنگی به‌صورت محقق ساخته تهیه و تعارضات با استفاده از پرسشنامه جهاد دانشگاهی اندازه‌گیری شده است.
 
یافته‌ها: بین سرمایه ‌فرهنگی زوجین، تفاوت معناداری وجود نداشت. سرمایه فرهنگی گرچه در برخی از ابعاد با شدّت تعارضات رابطه داشته امّا رابطة اصلی با راهبردهای مواجهه با تعارض مشاهده شده است. سرمایه‌ فرهنگی بالاتر باعث استفاده بیشتر از راهبردهای مثبت و استفاده کم‌تر از راهبردهای منفی می‌شود. سرمایه و پایگاه اجتماعی شوهر اهمّیت زیادی در کاهش شدّت و استفاده کم‌تر از راهبردهای منفی دارد.
 
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌دهندة ارتباط سرمایه فرهنگی و توانایی مدیریت تعارضات زناشوئی بود. هرچه زن و مرد فرهیخته‌تر باشد توانایی بیشتری برای حلّ مشکلات‌شان دارند زیرا سرمایه‌فرهنگی بیش از همه بر نحوة مواجهه زوجین با تعارضات تأثیر می‌گذارد.
 
پیام اصلی: تقویت سرمایه فرهنگی به خودی‌خود می‌تواند خانواده‌‌های بهتری ایجاد کند اما باید بین زن و مرد تعادلی وجود داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of Couple’s Cultural Capital, Marital Conflicts and Coping Strategies in Shiraz, Iran

نویسندگان [English]

  • Maryam Soroush 1
  • Jila Alipourian 2
1 Research Assistant Professor, Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Fars Branch, , Shiraz, Iran
2 MA in Management, & Researcher in Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Fars Branch, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: The purpose of this study was to investigate the relationship between couple's cultural capital and marital conflicts. The relationship between the intensity of marital conflicts and coping strategies with the couples' cultural capital was investigated. Due to the increase of women's cultural capital in recent decades, changes have also occurred in social relations inside and outside the family. Since marital conflicts are one of the most important causes of divorce, examining the quantity and type of cultural capital relationship and the marital conflicts can be very helpful in understanding changes in families.
 
Methods and Data: The research method was survey. The statistical population included couples living in Shiraz with the age range of 15-64 years who had been married for at least one year. 375 couples who were selected by multi-stage cluster sampling completed the questionnaire. A cultural capital scale was developed and the questionnaire of ACECR was used to measure marital conflicts.
 
Findings: The results show that the cultural capital of women and men are not significantly different. Although cultural capital has been associated with the severity of marital conflicts in some dimensions, the main relationship has been observed with the positive and negative strategies used to deal with conflict. Higher cultural capital leads to greater use of positive strategies and less use of negative strategies. In addition, husband's social capital and social status have been important in reducing the severity and use of negative strategies.
 
Conclusion: The findings show that the marriages of couples in Shiraz are similar. The more educated the men and women are, the more capable they are of solving their problems.  It seems that in order to reduce and resolve marital conflicts, the cultural capital of the couple should be proportionate, with special attention being paid to empowering the husband in the family.
 
Key Message: Increased cultural capital can create better families, but there must be a balance between men and women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital conflicts
  • Cultural capital
  • Positive coping strategies
  • Negative coping strategies
  • Family

مراجع

اردشیری، ارمغان ( 1388). مقایسه جایگاه (قدرت) زنان در خانواده براساس سطح سرمایه فرهنگی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی تربیتی. دانشگاه الزهرا. تهران.
اعزازی، شهلا (1387). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
اقلیما، مصطفی و ابراهیم‌نجف‌آبادی، اعظم (1390). «بررسی تأثیر میزان سرمایه فرهنگی در میزان احساس شادی زنان جوان (24-15 ساله) در شهر اصفهان»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، 2(1): 24-1.
ایمان، محمّدتقی و سروش، مریم (1392). «مقایسه بین نسلی سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در دسترس زنان در شیراز». زن در توسعه و سیاست. 11(4): 530-509
آزادارمکی، تقی (1393). جامعه‌شناسی خانواده ایرانی. تهران. انتشارات سمت.
بوردیو، پیر (1381). نظریه کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی، (ترجمه مرتضی مردیها)، تهران: انتشارات نقش و نگار، (چاپ دوم).
ثنایی، باقر (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
جمشیدی، بهنام؛ عرب مقدم، نرگس و زاهدی محمّدرضا (1399). تعارضات زناشویی، مفاهیم و ابزار اندازه‌گیری. شیراز: انتشارات تخت جمشید.
جمشیدیها، غلامرضا؛ صادقی‌فسایی، سهیلا ولولاآور، منصوره (1392). «نگرش جامعه‌شناختی بر تأثیر فرهنگ مدرن از منظر جنسیتی بر تحولات خانواده در تهران»، زن در فرهنگ و هنر، 5(2): 198-183.
جهانی‌دولت‌آباد، اسماعیل و حسینی، سیدحسن (1393). «مطالعه علل و زمینه‌های بروز تعارضات‌زناشویی در شهر تهران». بررسی مسائل اجتماعی ایران. 5(2): 364-329.
خلج‌آبادی‌فراهانی، فریده (1396). «نقش نگرش و تقسیم کار جنسیتی در ترجیحات و نیات باروری زنان و مردان شهر تهران»، مطالعات جمعیتی، 3(1): 129-95.
رسولی یوسف و فلاحت، عنایت‌الله (1392). «تأثیر روش فعّال حل مسئله بر تعارضات زناشویی در شهر یاسوج». ارمغان دانش. ۱۸ (۱۰): 868-859.
روحانی، حسن (1389). «خانواده، سرمایه خانواده و چالش‌های فراروی جامعه». فصلنامه راهبرد. 19(57): 33-7.
ساروخانی، باقر (1389). نگاهی به جامعه‌شناسی خانواده در ایران. تهران، انتشارات امداد.
سالاری، اسماعیل؛ معین، لادن؛ سهامی، سوسن و حقیقی، حمید ( 1392). «رابطه فرهنگ مردسالاری، همسان‌همسری، با تعارضات زناشویی در بین دبیران و پرستاران زن متاهل». زن و مطالعات خانواده. 5(19): 114-95.
سروش، مریم و بحرانی، شعله (1392). «رابطه دینداری، نگرش نسبت به نقش‌های جنسیتی و نگرش نسبت به تعداد واقعی و ایده‌آل فرزند»، زن در توسعه و سیاست، 11(2): 208-189.
سعیدیان، فاطمه؛ نوابی‌نژاد، شکوه و کیامنش، علیرضا (1387). «رابطه بین ساختار قدرت در خانواده و تعارضات زناشویی»، پژوهش‌های مشاوره، 7(28): 51-37.
سفیری، خدیجه؛ آراسته، راضیه و موسوی، مرضیه (1389). «تبیین رابطه میزان سرمایه‌فرهنگی زنان شاغل با نوع روابط همسران در خانواده»، زن در توسعه و سیاست، 8(1): 29-7.
شکربیگی، عالیه (1391). مدرن‌گرایی و سرمایه‌اجتماعی خانواده: درآمدی بر جامعه شناسی خانواده در ایران، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان. (چاپ اول).
صداقت، حسین (1382). بررسی رابطه بین سن ازدواج، فامیلی و غیرفامیلی بودن ازدواج، تعداد فرزندان و تشابه اعتقادی با رضایت زناشویی دبیران زن و مرد شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
قرائتی، مهدی (1388). خانواده از رویای عشق تا واقعیت قانون، تهران: انتشارات پرتو خورشید، (چاپ اول).
کاوه فیروز، زینب؛ زارع، بیژن و جهانبخش، صادق (1396). «تأثیر مؤلفه‌های سرمایه‌ اجتماعی و فرهنگی بر نگرش نسبت به فرزند‌آوری (مورد مطالعه: زوجین در آستانه ازدواج شهر تهران)»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(1): 143-119.
مختاری، مریم؛ احمدی، سیروس و حجتی‌نیا، محبوبه (1395). «رضایت زناشویی زنان و ارتباط آن با سرمایه فرهنگی زوجین»، خانواده‌پژوهی، 12 (48): 574-555.
مدیری، فاطمه (1396). «بررسی مقایسه‌ای تأثیر دینداری و نگرش‌های جنسیتی بر قصد فرزندآوری به تفکیک جنسیت در شهر تهران»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 8(32): 202-171.
Aduke Tolorunleke, C. (2014). Causes of Marital Conflicts amongst Couples in Nigeria: Implication for Counselling Psychologists. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 140: 21-26.
Asadi Z. Sadeghi R. Taghdisi M. H. Zamani-Alavijeh F. Shojaeizadeh D. Khoshdel A. (2016). Ources, Outcomes and Resolurion of Conflicts in marrige among Iranian Women: A Qualitative Study, Electron Physcician, 8(3): 2057-2065.
Blood R. O., Wolf D. M. (1960). Hasbands & wives: the dynamics of married living, Free press. NewYork.
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital", in Handbook of Theory and the Search for the Sociology of Education. New York: Greenwood Press.
Brandt, S. (2004). Religious Homogamy and Marital Satisfaction: Couples that Pray Together, Stay together. Sociological Viewpoints. 20: 11–20.
Brody GH, Stoneman Z, McCoy JK. (1994). Forecasting Sibling Relationships in Early Adolescence from Child Temperaments and Family Processes in Middle Childhood. Child
Development. 65:771.84.
Coyne JC, Downey G. (1991). Social Factors and Psychopathology: Stress, Social Upport, and Coping Processes. Annual Review of Psychology. 42:401.25.
Crosbie- Burnett M., Lewis E. A., Sullivan S., Podolsky J., Mantilla de Souzar., Mitrani V. (2005). Advancing Theory Through Research: The Case of Extrusion in Stepfamily" In Klein D. M. (Eds) Sourcebook of Family Theory & Research, Sage publication. P: 213-219.
Erel O, Burman B. (1995). Interrelatedness of Marital Relations and Parent-Child Elations: a Meta-Analytic Review. Psychological Bulltan. 118:108.32.
Gautam S. Jeong H. (2019). Intimate Partner Violence in Relation to Husband Characteristics and Women Empoverment: Evidenve from Nepal, International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(5): 709.
Harker, R. Mahar, Ch. and Wilkes, Ch. (1990). An Introduction to Work of Bourdiue. St. Martins Press.
Luke, N., Schuler, S., Mai, B., Thien, Ph. and Minh, T. (2007). Exploring Couple Attributes and Attitudes and Marital Violence in Vietnam. Violence Against Women. 13: 5-27.
Lye D. N., Biblarz, T. (1993). The Effects of Attitudes Toward Family Life and Gender Roles on Marital Satisfaction, Journal of Family Issues, 14(2): 157 – 188
O.Leary KD, Smith DA. (1991). Marital interactions. Annual Review of Psychology. 42:191.212
Ritzer, G. (1979). Sociology: Allyn and Become; inc.
Stephen V., Stutzman R. A., Bean R. B., Miller R. D., Day L. L., Feinauer Ch. L., Porter A.  (2016). Marital Conflict and Adolescent Outcomes: A Cross-Ethnic Group Comparison of Latino and European American Youth. Children and Youth Services Review. 33(5): 663-668.
Szinovacz M. B. (1987). Family Power, in: Susssman M. B., Steinmentz S. K. (eds.) Handbook of Marriage and the Family, Springer, (pp: 652-694).
Taniguchi H. Kaufman, G. (2014). Gender Role Attitudes, Troubles Talk, and Marital Satisfaction in Japan. Journal of Social and Personal Relationships. 31: 975-994.
Tasew A. Sh. Gatahun K. K. Prete G. (2021). Marital Conflict among Couples: The Case of Durbete Town, Amhara Region, Ethiopia, Congent Psychology, 8(1): 1903127.
Wallace R. and Wolf A. (1986). Contemporary Sociology Theories; Prentice- Hall.
تداوم و تغییر اجتماعی
دوره 1، شماره 1
آذر 1401
صفحه 131-150

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار