مؤلفه‌های خانوادگی مرتبط با مُدگرایی در میان دختران جوان شهر یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

زمینه و هدف: مد و مدگرایی از فراگیرترین و مهم‌ترین نیروهای تغییرات فرهنگی و  اجتماعی معاصر است و پیامدهای مهمّی در تغییر سبک زندگی و تعاملات روزمرة جوانان و خانواده‌ها دارد. والدین و خانواده به عنوان الگوهای نقش برای فرزندان، نقش زیادی در پیروی جوان از مد در پوشش و رفتاردارد. هدف این پژوهش، بررسی رابطة مؤلفه‌های خانوادگی با مدگرایی در میان دختران جوان شهر یزد است.
 
روش و دادهها: روش تحقیق از نوع کمّی- پیمایشی است و داده‌ها به وسیله پرسشنامه گردآوری شد. با شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای و تصادفی، ۳۰۰ دختر 15 تا 29 ساله از مناطق سه گانه شهر یزد به عنوان نمونه انتخاب شد و پرسشنامه را تکمیل کردند. داده‌ها در سطح توصیفی و استنباطی تحلیل شد.
 
یافتهها: متغیرهای تحصیلات پدر و مادر، درآمد خانواده، اشتغال پدر، مصرف‌گرایی خانواده، مدگرایی خانواده، دینداری والدین و شکاف نسلی با مدگرایی جوانان رابطه معنادار دارد. نتایج آزمون چندمتغیره نشان داد مدگرایی خانواده، مصرف‌گرایی خانواده و شکاف نسلی مهم‌ترین متغیرهای خانوادگی تبیین‌کننده مدگرایی جوانان است.
 
بحث و نتیجهگیری: براساس یافته‌های این مطالعه، روابط والدین و فرزندان و گرایش مصرفی در خانواده می‌تواند سبک زندگی و هنجارهای کنشگران جوان در خانواده را تحت تأثیر قرار دهد.
 
پیام اصلی: جهت‌گیری مصرفی والدین، تعاملات خانواده و روابط والدین و فرزندان، یکی از عوامل مهم گرایش جوانان به کنش‌های نمایشی و مصرفی از جمله مدگرایی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

How Family Factors Influence Fashion Tendency in Young Girls? A Survey in Yazd, Iran

نویسندگان [English]

  • Hossein Afrasiabi 1
  • Roya Mirabzadeh 2
1 Associate Professor, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
2 M.A. in Sociology, Department of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: Fashion and the tendency to follow fashion are important forces for cultural and lifestyle changes in contemporary societies. These phenomena have significant consequences for youth and families in their everyday interactions. This research investigates the relations between family factors and the tendency to follow fashion among young girls in Yazd, Iran.
 
Methods and Data: A quantitative survey design was used to collect data through a questionnaire from 300 girls aged 15-29 in the city of Yazd. The research sample was selected using a multistage cluster random sampling technique. Data analysis was performed at descriptive and inferential levels.
 
Findings: The results showed that the variables of parents' education, family income, father's job, family consumerism, family tendency to follow fashion, parents' religiosity, and generation gap showed significant correlations with the tendency to follow fashion. The strongest predictors of fashion tendency were family consumerism and generation gap.
 
Conclusions: The study concludes that effective parent-youth interactions and parents' consumer behavior have a significant impact on youth's lifestyle and behavioral norms in both family and social life.
 
Key Message: Parent’s consumption orientation, family interactions and family-children’s relationships are crucial factors for youth tendency to dramaturgical actions and consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fashion
  • Tendency to Fashion
  • Family
  • Consumerism
  • Youth
آدمیان، مرضیه، عظیمی‌هاشمی، مژگان و صنعتی‌شرقی، نادر (۱۳۹۱). تحلیل جامعه‌شناختی سبک پوشش زنان، زن و جامعه، 3(4): 161-186.
افراسیابی، حسین، سیار خلج، حامد و شکوهی‌فر، کاوه (۱۳۹۴). تبیین جامعه‌شناختی مدگرایی در بین جوانان شهر یزد، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان،۳۰: 21-1. 
ایمان، محمّدتقی و مرحمتی، ندا (۱۳۹۳). تبیین جامعه‌شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز، جامعهشناسی کاربردی، 25(3):20-1.
بنت، اندی (۱۳۹۳). فرهنگ و زندگی روزمره، (ترجمة لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان)، تهران: اختران.
بودریار، ژان (۱۳۸۹). جامعه مصرفی اسطورهها و ساختارها، (ترجمة پیروز ایزدی)، تهران: نشر ثالث.
پیلتن، فخرالسادات و طالبی، حسین (۱۳۹۲). بررسی عوامل اجتماعی گرایش به مد در بین نوجوانان،  مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 4(11): ۶۴-۴۹.
حبیب‌پورگتابی،کرم و بابایی‌همتی، زرنوش (1۳۹۳). رابطه بین دینداری و مصرف نمایشی زنان شهر تهران، مطالعات راهبردی زنان، 17(65): 37-67.
خدام‌محمّدی، زهرا و راسخ، کرامت‌الله (1400). عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر مدگرایی جوانان شهر شیراز، پژوهشهای جامعه‌شناختی، 15(2): 172-153.
خواجه‌نوری، بیژن، روحانی، علی و هاشمی، سمیه (۱۳۹۰). سبک زندگی و مدیریت بدن، جامعهشناسی زنان، 2(4): 47-21.
ذکائی، محمّدسعید (138۶). جامعهشناسی جوانان ایران، تهران: نشر آگه. 
ربانی، رسول و یاسر، رستگار (۱۳۸۷). جوانان، سبک زندگی و فرهنگ مصرفی،  مهندسی فرهنگی، 3(23): ۵۳ـ۴۴.
رحیمی، محمّد، آشفته‌تهرانی، امیر و حضرتی، صومعه (۱۳۹۰). عوامل اجتماعی مؤثّر بر شکاف بین نسلی (مطالعه موردی شهر خلخال)،  مطالعات جامعهشناختی ایران، 1(3): 98-79.
رومانی، سعید و صالحی، اکبر (۱۳۹۴). بررسی رابطة بین سبک زندگی و نگرش دینی با میزان گرایش به سمت مدگرایی دانشجویان، فصلنامه اخلاق،۴۰: 1۷۱ـ ۱۵۳.
قادری، طاهره و رضایی، سپیده (۱۳۹۳). رابطة سرمایه فرهنگی و گرایش جوانان به مد (تفاوت دختران و پسران)، فصلنامه علوم اجتماعی، ۶۶: 35-1.
کبیری، افشار؛ منوچهری، ایوب و بابازاده، رسول (1397). تحلیل جامعه‌شناختی گونه‌های مدگرایی در میان شهروندان استان آذربایجان غربی، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 7(4)، 789-763.
کوهستان‌بحرآسمان، فاطمه؛ محمّدی، اصغر و جهانبخش، اسماعیل (1398). بررسی ارتباط مدگرایی و هویت اجتماعی در بین دختران جوان 15 تا 29 سال شهر کرمان، زن و جامعه، 10(3): 238-215.
لولاآور، منصوره (۱۳۹۱). تأمّلی جامعه‌شناسانه بر پدیدة طلاق در روند مدرن‌شدن خانواده در شهر تهران، نامه انجمن جمعیتشناسی ایران، ۱۴: 174-155.
 مام‌الهی، بیانه و علمی، محمود (۱۳۹۲). تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با مدگرایی در بین دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد تبریز، مطالعات جامعهشناسی، 5(18): 25-7.
معیدفر، سعید و حقیقی، عبدالحمید (۱۳۸۷). عوامل اجتماعی گرایش به مد در میان جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله تهرانی، مطالعات جوانان، ۱۴و ۱۵: 1۵۰ـ۱۳۷.
وبلن، تورستین (۱۳۸۳) نظریه طبقه تنآسا، (ترجمة فرهنگ ارشاد)، تهران: نشر نی.
هنروران، زهرا (۱۳۹۱). مطالعه رابطه عوامل روانی ـ اجتماعی با مدگرایی (مطالعه جوانان 15 تا 29 ساله شهر شیراز)،  پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
Baumert, P. W., Jr, Henderson, J. M., & Thompson, N. J. (1998). Health risk behaviors of adolescent participants in organized sports. The Journal of Adolescent Health, 22(6), 460–465. https://doi.org/10.1016/s1054-139x(97)00242-5
Bing, H. (2014). Current Fashion buying among Indian female upper- middle class with reference to Tamil Nadu. International Journal of Marketing, Financial Services & Management Research, 3(6), 117–128.
Bocock, R. (1993). Consumption. London: Rutledge.
Bosco, S. M., & Bianco, C. A. (2005). Influence of maternal work patterns and socioeconomic status on gen Y lifestyle choice. Journal of Career Development, 32(2), 165–182. https://doi.org/10.1177/0894845305279169
Featherstone, M. (1991). The body in consumer culture. In: Featherstone, M., Hepworth, M., & Turner, B. (Eds). The Body: Social Process and Cultural Theory, SAGE Publications.
 SAGE Publications Ltd, https://doi.org/10.4135/9781446280546
Inglehart, R., & Norris, P. (2003). Rising Tide: Gender Equality and Cultural Change around the World. Cambridge University Press.
Katz- Gerro, T., & Oriel, S. (2010). Voracious cultural consumption: the intertwining of gender and social status. Time and Society, 19(2), 193–219. https://doi.org/10.1177/0961463X09354422
Merton, R. K. (1968). Social Theory and Social Structure. New York: Glencoe Free Press.
O’cass, A., & Julian, C. C. (2001). Fashion clothing consumption: studing the effects of materialistic values, self-image/product-image congruency relationships, gender and age on fashion clothing involvement. In S. Chetty & B. Colline (Eds.), Bridging Marketing Theory and Practice, Proceedings of the Australian and New Zealand Marketing Academy Conference, Massey University, Auckland, New Zealand.
Park, E. J., & Forney, J. C. (2006). Cultural Impact on Impulse Buying of Y Consumers’ in U.S. and Korea. AMS/KAMS CPM Conference, Seoul, South Korea.
Razzaq, Z., Razzaq, A., Yousaf, S., & Hong, Z. (2018). The impact of utilitarian and hedonistic shopping values on sustainable fashion consumption: The moderating role of religiosity. Global Business Review, 19(5), 1224–1239. https://doi.org/10.1177/0972150918777947
Romero, A., & Ruiz, M. (2007). Does families lead to increased parental monitoring? protective factors for coping with risky behaviors. Journal of Child & Family Studies, 16, 143–154. http://dx.doi.org/10.1007/s10826-006-9074-5
Tiggemann, M., & Lacey, M. (2009). Shopping for clothes, body satisfaction, appearance investment, and function of clothing among female shoppers. Body Image, 6(4), 285–291. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2009.07.002