مطالعه پدیدارشناختی معنای زندگیِ مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا: مطالعه موردی جوانان شهر رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

زمینه و هدف: مصرف ماری‌جوانا یکی از مسائل اجتماعی است که گزارش‌های رسمی، افزایش روزافزون آن را در کشور نشان می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا در میان جوانان شهر رشت صورت گرفت.
 
روش و داده‌ها: تحقیق از نظر کیفی با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 20 نفر از جوانان دارای سابقة مصرف در شهر رشت که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، جمع‌آوری و با استفاده از روش تماتیک مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
 
یافته‌ها: از مصاحبه‌ها، مضمون‌های متعدّدی از جمله حرکت به‌سوی انتخاب، شکل‌گرفتن تکرار، احساس مسئولیت و موقعیت و رویارویی استخراج شد که نشان داد چگونه جوانان شهر رشت با استفاده از کنش خود به تعریف معنای زندگی می‌پردازند و دیدگاه‌های مفهومی خود را در مورد معنای زندگی نشان می‌دهند.
 
بحث و نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان می‌دهد که کنشگران به‌واسطه برداشت‌شان از کارکردهای مصرف ماری‌جوانا و موقعیت‌هایی که این مصرف در اختیارشان قرار می‌دهد دست به انتخاب آن می‌زنند. مصرف ماری‌جوانا می‌تواند یک رفتار آگاهانه یا برحسب مقتضیات زندگی و غلبه بر تکرار باشد و همین امر آن‌ها را به سمت این انتخاب سوق می‌دهد تا بتوانند به‌زعم خودشان به زندگی‌شان معنا دهند.
 
پیام اصلی: میل به مصرف ماری‌جوانا در مصاحبه‌شوندگان- علی‌رغم معیارهای اخلاقی اجتماعی و اضطراب ناشی از آن- نشان می‌دهد که کنشگران در انتخاب مصرف خود دخیل‌اند و کنش آن‌ها دنباله‌روی یا با انتخاب شخصی صورت می‌گیرد. بر همین اساس می‌توانند مسئولیت انتخاب خود یعنی مصرف ماری‌جوانا را به عهده گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Phenomenological Study of the Meaning of Life among Marijuana Users: Case Study of Youth in the City of Rasht, Iran

نویسندگان [English]

  • Ehsan Hamidizadeh 1
  • Mehran Mohabati 2
1 Assistant Professor, Department of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 B.A. in Sociology, Department of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: Nowadays, Marijuana use is one of the today’s social issues. Official reports show the increase of marijuana use in Iran. The aim of this study is to investigate the biological experience of marijuana use among the young people in Rasht, Iran.
 
Methods and Data: This study was conducted qualitatively with a phenomenological approach. Data were collected through semi-structured interviews of 20 young people in Rasht with a history of marijuana use and selected by purposive sampling and they were analyzed using the thematic method.
 
Findings: Several themes were extracted from the interviews, including moving towards selection, forming repetition, sense of responsibility and position, and confrontation, how the youth of Rasht use their actions to define the meaning of life and express their conceptual views about it.
 
Conclusion: This study shows that the actors choose Marijuana due to their perception of the functions of its use and the situations that this use provides for them. Marijuana consumption does not play a role in the meaninglessness of actors' lives, but it can be a conscious behavior according to the requirements of life and overcoming repetition, which lead them to choose it so that they can give meaning to their lives in their own opinions.
 
Key Message: The desire to consume Marijuana in the interviewees—despite the social moral standards and the resulting anxiety—shows that the actors are involved freely in the choice of their consumption and their action. Based on this, they can take responsibility for their choice of using marijuana.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenology
  • Meaning of Life
  • Marijuana
  • Youth
  • Responsibility
  • Loneliness
  • Qualitative research

مراجع

احمدی، حبیب (1396). جامعه‌شناسی انحرافات، تهران: انتشارات سمت.
ایمان، محمدتقی (1393). روش‌شناسی تحقیقات کیفی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
خبرگزاری میزان (1396). وجود دو میلیون و ۸۰۸ هزار معتاد در کشور/ ماری جوانا دومین مخدر پر مصرف ایران. (3 تیر 1396). برگرفته از صفحه اینترنتی: ‌  https://www.mizan.news/322357/
خیرآبادی، هادی؛ جاجرمی، محمود و بخشی پور، ابوالفضل (1399). «مدل‌یابی ارتباط استرس و سوءمصرف مواد با میانجی‌گری معنای زندگی». اعتیاد پژوهی. شماره 14: 72-75.
ریتزر، جورج (1395). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، (ترجمه محسن ثلاثی)، تهران: انتشارات علمی.
شرت، ایون (1398). فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای، (ترجمه هادی جلیلی)، تهران: نشر نی.
فرخی، میثم و شهبازی، امین (1397). «مطالعه کیفی تجربه‌زیسته اعتیاد به ماری‌جوانا در میان دانشجویان شهر تهران». بررسی مسائل اجتماعی ایران. شماره 2: 258-237.
محمدنیا، سعید و مشهدی، علی (1396). «تأثیر معنای زندگی در رابطه بین نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر و افسردگی». شفای خاتم. شماره 32: 51-43.
مسلمان، مهسا؛ حسینی، عاصفه و صادق‌پور، مریم (1397). «ارزیابی معنا در زندگی و تحریف‌های شناختی دانشجویان». اعتیادپژوهی. شماره 50: 104-89.
 Becker, H. (1973). Outsiders, New York: Free Press.
Frankl, V. E. (1985). The Unheard Cry for Meaning, New York: Touchstone.
Glaz, S. (2013). "The Role of Meaning in Life and Religious Experience amongst Young People with Specific Personality Profiles."  International Journal of Social Science Research 1(1): 89-105.
Grech, G. (2021). "An existential model of addiction." European Psychiatry 64(1): 495.
Hahlbeck, S. M. and Vito, A. G. (2021). "Adolescent Marijuana Dependence: The Role of Social Bonds and Social Learning Theory. " Journal of Psychoactive Drugs 54(1): 43-53.
Hiroi, N. and Agatsuma, S. (2005). "Genetic susceptibility to substance dependence." Molecular Psychiatry 10(4): 336–344.
Jaffe, A. E., Kumar, S. A., Hultgren, B. A., Smith-LeCavalier, K. N., Garcia, T. A., Canning, J. R. and Larimer, M. E. (2022). "Meaning in life and stress-related drinking: A multicohort study of college students during the COVID-19 pandemic. " Addictive Behaviors 129: 2-5.
Marijuana Consumption Remains High in Iran (2022, April 11). Retrieved from https://iranopendata.org/en/pages/62en
Mehta, C. M., Burke, P. E. and Shrier L. A. (2020). "Contexts of Marijuana Use and Cessation among Frequently-Using Youth in Primary Care." Youth & Society 54(1): 43–67.
Schalow, F. (2017). Toward a Phenomenology of Addiction: Embodiment, Technology, Transcendence, New York: Springer International Publishing.
Scheier, L. M. and Griffin, K. W. (2020). "Youth marijuana use: a review of causes and consequences." Current Opinion in Psychology 38: 11-18.
Schulenberg, S. E. and Melton, A. M. (2010). "A confirmatory factor-analytic evaluation of the purpose in life test: Preliminary psychometric support for a replicable two-factor model." Journal of Happiness Studies 11(1): 95-111.
Shoemaker, D. J. (1990). Theories of Delinquency, New York: Oxford University Press.
Smith, J. A., Flowers, P. and Larkin, M. (2009). Interpretative Phenomenological Analysis Theory, Method and Research. New York: SAGE Publications Ltd.
Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S. and Kaler, M. (2006). " The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. " Journal of Counseling Psychology 53(1): 80–93.
Steger, M. F., & Kashdan, T. B. (2009). " Depression and everyday social activity, intimacy, and well-being. "Journal of Counseling Psychology 56(2): 289–300.
Steger, M. F., Kashdan, T. B., & Oishi, S. (2008). " Being good by doing good: Eudaimonic activity and daily well-being correlates, mediators, and temporal relations." Journal of Research in Personality 42(1): 22–42.
Vargas, G. M. (2020). "Alfred Schutz’s Life-World and Intersubjectivity." Open Journal of Social Sciences 8(12): 417-425.
Zhao, H., Li, X., Zhou, J., Nie, Q. and Zhou, J. (2020). "The relationship between bullying victimization and online game addiction among Chinese early adolescents: The potential role of meaning in life and gender differences. " Children and Youth Services Review 116(9): 2-10.
 
تداوم و تغییر اجتماعی
دوره 1، شماره 2
آذر 1401
صفحه 295-311

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار