رابطه الگوی مصرف رسانه‌ای با تغییر رفتار باروری در میان زنان همسردار شهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانش آموخته کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

زمینه و هدف: امروزه با گسترش روزافزون رسانه‌ها و در برگرفتن تمام ابعاد زندگی، می‌توان تأثیر آنها را در خصوصی‌ترین مسائل همچون باروری مشاهده نمود. هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ای بر روی رفتار باروری زنان همسردار 49-15 ساله شهر اهواز است.  در این راستا، از نظریه‌های گذار جمعیتی، نوگرایی، کالدول و گیدنز استفاده گردیده است.
 
روش و داده‌ها: روش نمونه‌گیری به شیوة تصادفی طبقه‌بندی‌شده متناسب بوده و حجم نمونه براساس جدول مورگان و خطای 05/0، تعداد 384 نفر بدست آمد. روش جمع‌آوری داده‌ها پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است.
 
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان‌دهندة وجود رابطة معکوس بین متغیرهای مصرف رسانه‌های خارجی و مصرف فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی با متغیر رفتار باروری بود. ولی بین مصرف رسانه‌های داخلی و رفتار باروری رابطة معناداری وجود نداشت.
 
نتیجه‌گیری: نتایج ضریب رگرسیون چندگانه حاکی از این امر است که متغیر مصرف فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی و مصرف رسانه‌های خارجی 13 درصد از تغییرات واریانس متغیر رفتار باروری را تبیین می‌نمایند.
 
پیام اصلی: یافته‌های این تحقیق نشان داد که فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در رتبه اول و رسانه‌های خارجی در رتبه دوم اثرگذاری بر رفتار باروری بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relation between Media Consumption Pattern and Change in Fertility Behavior of Married Women in Ahvaz, Iran

نویسندگان [English]

  • Hossein Moltafet 1
  • Abdalreza Navah 2
  • Zahra Torki 3
1 Assistant Professor of Sociology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Associate Pprofessor of Sociology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 MA of Sociology. Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: Nowadays with the growing media coverage and all aspects of life, one can see their impact on the most sensitive issues, such as fertility. The main aim of this paper is to investigate the effect of media consumption on the fertility behavior of women aged 15-49 years old in Ahvaz. To achieve the appropriate theoretical framework, demographic transition, modernization, and Caldwell and Giddens theorie were employed.
 
Methods and Data: The sampling method was the proportional stratified randomized method and the sample size was based on Morgan's table with 0.05 error, and 384 people. The data gathering method was survey using questionnaire tool.
 
Findings: The findings of this study indicate that there is a reverse relationship between the consumption of foreign media and the use of new information technologies and the relationship with the fertility behavior variable. There is no significant relationship between internal media consumption and fertility behavior.
 
Conclusion: The results of multiple regression coefficient indicate that the variable of consumption of new information and communication technologies and external media consumption explain 13% of changes in variance of fertility behavior.
 
Key Message: The findings of this study show that new information and communication technologies in the first place and foreign media in the second place have an impact on fertility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media consumption
  • Fertility behavior
  • Women
  • New information and communication technologies

مراجع

اسکندری، مریم و سیف‌ا... فرزانه (1392). تأثیر استقلال زنان بر میزان باروری (مطالعه موردی زنان متأهل 20 تا 35 ساله شهر نور). پژوهش اجتماعی، سال ششم، شماره 18: 85-63.
رستگارخالد، امیر و میثم محمّدی (1394). تغییرات فرهنگی و اُفت باروری در ایران (بر پایه‏ تحلیل ثانوی داده‏های پیمایش ارزش‏ها و نگرش‏های ایرانیان). جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 26 شماره 2: 159-180.
رسول‌زاده اقدم، صمد؛ سمین افشاری؛ صمد عدلی‌پور و سید احمد میرمحمّدتبار (1395). تحلیل رابطة سرمایه اجتماعی و سبک زندگی با گرایش به فرزندآوری (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان). راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره 20: 136-107.
سرایی، حسن (1381). روش‌های مقدماتی تحلیل جمعیت؛ با تأکید بر باروری و مرگ‌ومیر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عباسی شوازی، محمّد جلال و نصیبه اسمعیلی (1400). رسانه، فرهنگ‌سازی و باروری: شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر باروری با استفاده از رویکرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی. مطالعات راهبردی فرهنگ. شماره 1: 17-46.
عباسی‌شوازی، محمّدجلال و حاتم حسینی (1388). تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و اید‌آل‌های باروری زنان کرد و ترک. پژوهش زنان، دوره‌ی هفتم، شماره 2: 84-55.
عباسی‌قادی، مجتبی و مرتضی خلیلی کاشانی (1392). تأثیر اینترنت بر هویت ملّی. تهران: انتشارات پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
عنایت، حلیمه و لیلا پرنیان (1392). مطالعه رابطة جهانی‌شدن فرهنگی و گرایش به فرزندآوری. زن و جامعه، سال چهارم، شماره 2: 136-109.
فتحی، الهام (1400). روند باروری در ایران. تهران: مرکز آمار ایران.
قدرتی، حسین؛ داریوش بوستانی؛ اکرم قدرتی و سیّداحمد کلالی (1392). بررسی رابطة برابری جنسیتی در خانواده و باروری زنان (مطالعه موردی زنان 20 تا 40 ساله شهر سبزوار). مطالعات جغرافیایی، مناطق خشک، سال سوم، شماره 11: 92-75.
کلانتری، صمد؛ رسول ربانی و رزیتا اکتایی (1385). بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تأثیرگذار بر میزان باروری با تأکید بر نقش تنظیم خانواده در شهر اصفهان. علوم اجتماعی دانشگاه آزاد شوشتر، شماره 1: 150-107.
گیدنز، آنتونی (1382). جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
محمّدی، نعیما و بتول صیفوری (1395). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر ترجیح باروری زنان. زنان و خانواده، شماره 36: 70-49.
محمودیان، حسین؛ مسعود کوچانی‌اصفهانی و سعید مقدس (1394). مصرف رسانه‌ای، مدیریت بدن و رفتار باروری (مطالعه موردی زنان معلم شهر یاسوج). راهبرد فرهنگ، شماره 34: 196-173.
ملتفت، حسین (1394). واکاوی استراتژی‌های خانواده‌ها در انتخاب خط مشی تک‌فرزندی در شهر اهواز. رساله دکترای جامعه شناسی. دانشگاه شیراز.
منصوریان، محمّدکریم و اعظم خوشنویس (1385). ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری (مطالعه موردی زنان شهر تهران). مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 24 (3): 146-129.
نوراللهی، طاها و  الهام فتحی (1385). شاخص‌های جمعیتی جهان و ایران. فصلنامه جمعیت، شمارة 57-58.
ویکس، جان (1385). جمعیت، مقدمه‌ای بر مفاهیم و موضوعات، (ترجمة الهه میرزایی). ناشر: تهران، انتشارات مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
Adhikari, R. (2010). Demographic, Socio-economic and Cultural Factors Affecting Fertility Differentials in Nepal, BMC Pregnancy and childbirth, 10(19): 3-11
Barber, J. S. & Axinn, W.G. (2004). New Ideas and Fertility Limition: The Role of Mass Media. Journad of Marriage and Family, 66(5), 1180-1200. https://doi.org/10.1111/j.0022-2445.2004.00086 
Bernardi, L., & Klarner, A. (2014). Social Networks and Fertility, Demographic Research, 30(Article 22), 641-670. https://doi.org/10.4054/DemRes.2014.30.22
Caldwell, J. (1976). Towards a Restatement of Demographic Transition Theory, Population and Development Review, 18(2): 211-242. https://doi.org/10.2307/1971615
Dewi, RK, Suryadarma, D, Suryahadi, A. (2018), The impact of media on behaviour: Evidence from television coverage expansion and declining fertility in Indonesia. Development Policy Review, 36(S1), O552– O563. https://doi.org/10.1111/dpr.12310
Gerbner, G. (1988). Cultural Indicators Project, available at http://www.nimbus. templie.edu/~gerbner/ci.html.
World Bank (2020), World Bank Data, Available at:  https://data.worldbank.org/country/iran-islamic-rep
Notestein, F. (1953). “Economic Problems of Population Change”, in Proceedings of the Eighth International Conference of Agricultural Economists. London: Oxford University press, (PP: 13-31).
Oyediran, K., Isiugo-Abanihe, U., and Bankole, A., (2006). Correlates of Spousal Communication on Fertility and Family Planning among the Yoruba of Nigeria, Journal of Comparative Family Studies, 37(3), 441-460. https://doi.org/10.3138/jcfs.37.3.441 
تداوم و تغییر اجتماعی
دوره 1، شماره 2
آذر 1401
صفحه 331-345

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار